ABD’de yaklaşık 9,4 milyon vakanın görüldüğü bugünlerde bilim adamları; aşı ve ilaç geliştirmek için sürekli olarak çalışıyor. Böylelikle pandeminin yavaşlatılması ve daha az zarar görülmesi hedefleniyor. 22 Ekim tarihinde FDA, Vekkury adında Covid19 için üretilmiş ilacı onayladı. Bu ilaç 12 yaş üstündeki çocuklarda ve yetişkinlerde kullanılmak üzere üretildi. FDA, üstelik daha birçok tedavi yöntemi için de onay verdi. Bunların arasında plazma terapisi, sakinleştirici ilaçlar, gibi ilaçlar da bulunuyor.

Henüz hiçbir aşının Covid19 virüsüne karşı tam olarak koruma sağlayıp sağlamadığı bilinmiyor. Öte yandan bazı aşılar, ABD’de tam onay veya acil durum onayı aldı. Önümüzdeki aylarda klinik deneylerin gidişatına bağlı olarak yeni tedavi yöntemleri de duyabiliriz. Uzmanlara göre Covid19 aşısı, 2021 yaz aylarında oldukça yaygınlaşabilir. Öte yandan belli başlı risk grupları bu aşılara daha erken erişim fırsatı bulabilir.

Aşı Geliştirme Süreci

Aşılar, insanları olası virüslerden koruma amacıyla geliştirilen bir çeşit ilaçlardır. Bir aşı, vücudun bağışıklık sistemini virüs karşısında eğitmeyi amaçlar. Böylelikle vücut, virüsle karşılaştığında nasıl mücadele edeceğini de bilir. Aşılar, enfeksiyonları tetikleyebilecekleri gibi ciddi hastalıklara da neden olmazlar. Öte yandan aşılar, kişiler arasındaki bulaşıcılığında azalmasında önemli rol oynar. Bu durum sürü bağışıklığı veya toplumsal bağışıklık olarak da bilinir.

Birçok aşı geliştirme sürecinde olsa da bu aşıların hiçbirinin işe yarayacağına dair bir garanti yoktur. Bir yandan aşının güvenli olmasını sağlamak durumundasınız ve diğer yandan da bağışıklık sisteminin buna olumlu tepki vermesi de gerekir. Tıpkı ilaçlar gibi aşılar da klinik deney aşamalarından geçmek durumundadır. Bu durum, pandemi gibi durumlarda daha da önemlidir. Yaklaşık 6 adet aşı, Rusya’da ve Çin’de sınırlı veya erken onay almıştır. Bu aşılara 3. Klinik aşamadan önce onay verilmiştir ve bu durum güvenlik konusunda soru işaretlerine neden olmuştur.

Aşı Zaman Çizelgesi

Aşı çalışmaları, virüsün mutasyon geçirmesinden sonra farklı bir yol izlemeye başladı. Aşı çalışmaları normalde yıllar alan bir süreçken bilim adamları önümüzdeki yıl veya hiç değilse önümüzdeki aylarda bir çözüm ile gelmeyi planlıyor. Araştırma süreçleri, teknolojik ilerlemeler sayesinde daha hızlı bir şekilde ilerleyebiliyor. Bilim adamları, aşının 2021 yazında yaygın olacağını belirtiyor fakat risk gruplarının aşıya daha erken ulaşabileceğini söylemek de fayda var.

Bazı bilim adamları, kişilerin aşı olup virüsle kasıtlı temas ettirmelerini denemenin faydalı olacağına inanıyor. Bu deney türünde kişilere potansiyel bir aşı veriliyor ve virüsle karşılaşınca ne gibi bir tepki vereceğini görmek istiyor. Henüz böyle bir çalışma için yapılan bir plan bulunmuyor fakat ABD’de bu tarz bir çalışma için en azından 38 bin kişi gönüllü oldu bile.

Covid19 Aşıları

Moderna tarafından üretilen aşı, gerçekten umut verici sonuçlar vaat ediyor. Kasım ayı ortasında Moderna, aşıda yüzde 94’lük bir etkinlik oranı olduğunu açıkladı. Öte yandan birçok uzmana göre bu aşı için daha çok test ve deney yapılması gerekiyor. FDA, Moderna aşısı için 18 Aralık’ta acil durum onayı verdi ve üç gün sonra firma aşının ilgili yerlere nakliyesini sağlamaya başladı.  Pfizer ve Biontech’in ortaklaşa ürettiği aşı ise 11 Aralık günü FDA’den acil durum onayı aldı.

Tıpkı Moderna gibi bu aşıda da yüzde 94’lük bir etkinlik oranı görüldüğü belirtildi. Şubat ayında İsrail’de yapılan bir araştırma Pfizer aşısını olan kişilerde görülen semptomların yüzde 95’e kadar düşüş gösterdiği belirtildi.